မွနျမာနိုငျငံငှကွေေးခဝါခမြှု တိုကျဖကြျရေးဗဟိုအဖှဲ့၏ သဘောတူညီခကြျဖွငျ့ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျး (MRESA) မှ ထုတျပွနျလိုကျသညျ့ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျးမြားဆိုငျရာ ညှှနျကွားခကြျ ၁/၂၀၁၉ သညျ ၂၀၂၀ ပွညျ့နှဈ ဇနျနဝါရီ ၁ ရကျက ထှကျပေါျလာခဲ့သညျ။
ညှှနျကွားခကြျ ၁/၂၀၁၉ တှငျ တခြို့စာပိုဒျမြားမှာ မွနျမာနိုငျငံ ငှကွေေးခဝါခမြှုဥပဒမှေ စာပိုဒျမြားကို ကူးယူဖောျပွရေးသားထားသညျကို တှေ့ရှိရပွီး တခြို့စာပိုဒျအမြားစုမှာ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုဥပဒတှေငျ ပါဝငျသညျ့စာသားမြားကို ပွနျကူးယူပွီး ရေးထားသညျကို တှေ့ရသညျ။
ယငျးကဲ့သို့ ဥပဒနှေဈရပျပါ အခကြျအခြို့ကို ကောကျနုတျပွီး ညှှနျကွားခကြျအဖွဈ အစိုးရမဟုတျသော ပုဂ်ဂလိကအဖှဲ့အစညျးတဈခုက နိုငျငံသားမြား၏ လုပျပိုငျခှငျ့ကိုကြောျလှနျပွီး ထုတျပွနျကွညောခွငျးဖွဈသညျ့အတှကျ လကျခံနိုငျစရာမရှိကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွလေုပျငနျး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးသငျး (MRPDA) မှ ဒုတိယဥက်ကဋ်ဌ(၁) ဦးအောငျထှနျးက ပွောသညျ။
"ညှှနျကွားခကြျမှာ ရောထှေးတာတှနေဲ့ နားလညျမှု လှဲမှားနိုငျစရာတှေ အမြားကွီးပါနတောကို တှေ့ရတယျ။ အစမှာကတညျးက ပွညျထောငျစုသမ်မတမွနျမာနိုငျငံတောျကွီးကွပျရေးအာဏာပိုငျ (မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျး) ဆိုပွီး ရေးထားတာ တှေ့ရတယျ။ ခေါငျးစဉျမှာကိုက ပုံမှနျအငျနျဂြီအိုအသငျးတဈသငျးက ကွီးကွပျရေးအာဏာပိုငျဆိုတဲ့စကားလုံး သုံးစှဲပိုငျခှငျ့မရှိဘူးလို့ သိထားပါတယျ"ဟု ဦးအောငျထှနျးက ဆို သညျ။
အဆိုပါညှှနျကွားခကြျတှငျ ပါဝငျလာသညျ့ အခြို့အခကြျမြားကွောငျ့ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျးလုပျကိုငျနသေူမြားကို ရိုကျခတျမှုမြားရှိခဲ့သညျ။ ယငျးအခကြျမှာ ညှှနျကွားခကြျ အခနျး (၂) ပုဒျမ ၄(က)တှငျ ဖောျပွထားသညျ့ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျးဆောငျရှကျသူတိုငျးသညျ အသငျးတှငျ မှတျပုံတငျရမညျဆိုသညျ့အခကြျပငျဖွဈသညျ။
အဆိုပါအခကြျနှငျ့ စပျလဉြျးပွီး မွနျမာတဈနိုငျငံလုံးရှိ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျး လုပျကိုငျနကွေသူမြားသညျ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျး၏ အသငျးဝငျမြား မဟုတျသညျ့အတှကျ လကျခံနိုငျစရာမရှိကွောငျး ဦးအောငျထှနျးက ဆိုသညျ။
မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျးသို့ အသငျးဝငျအဖွဈ မှတျပုံတငျခွငျးမရှိဘဲ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျးကို အသကျမှေးဝမျးကြောငျးလုပျငနျးအဖွဈ လုပျကိုငျခွငျးမရှိစရေနျ အသငျးမှ သငျ့တောျသညျ့ အစီအမံမြား ခမြှတျသှားမညျဖွဈကွောငျးလညျး ညှှနျကွားခကြျ အခနျး(၆)တှငျ ဖောျပွထားသညျ။
ယငျးသို့ ညှှနျကွားခကြျ ထုတျပွနျလိုကျခွငျးနှငျ့ ပတျသကျပွီး မွနျမာနိုငျငံတှငျ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျးမြားကို နိုငျငံတောျအဆငျ့ မှတျပုံတငျပွီး လုပျကိုငျလကြျရှိသညျ့ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွလေုပျငနျးဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးအသငျးမှ ကနျ့ကှကျကွောငျး သဘောထားကွညောခကြျတဈစောငျကို ပွနျလညျထုတျပွနျခဲ့သညျ။
မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျးအနဖွေငျ့ အသငျးဝငျမဟုတျသော အခွားသောအိမျခွံမွလေောကသားမြားအား လှှမျးမိုးခြုပျကိုငျခှငျ့ မရှိကွောငျးနှငျ့ ယခုကိစ်စအား နိုငျငံတောျသမ်မတ၊ ပွညျထောငျစုလှှတျတောျ၊အမြိုးသားလှှတျတောျ၊ ပွညျသူ့လှှတျတောျ၊ ပွညျထဲရေးဝနျကွီးဌာန၊ ရဲခြုပျရုံး၊ ငှကွေေးခဝါခမြှု တိုကျဖကြျရေးဗဟိုအဖှဲ့တို့ထံသို့ ဆကျလကျတငျပွသှားမညျဖွဈကွောငျး အဆိုပါသဘောထားကွညောခကြျတှငျ ဖောျပွထားသညျ။
ယငျးအပွငျ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွလေုပျငနျး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးအသငျးအနဖွေငျ့ ငှကွေေးခဝါခမြှုတိုကျဖကြျရေးဗဟိုအဖှဲ့နှငျ့ ပူးပေါငျးပါဝငျ ဆောငျရှကျခှငျ့ရရနျ ကွိုးပမျးသှားမညျဖွဈကွောငျးနှငျ့ အိမျခွံမွလေောကသားမြား အထိတျတလနျ့ဖွဈစရေနျ တဈဖကျသတျ ညှှနျကွားခကြျထုတျပွနျခွငျးကို ပွငျးထနျစှာ ကနျ့ကှကျကွောငျး လညျး ဖောျပွထားသညျကို တှေ့ရသညျ။
"မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျးကနပွေီး တဈဖကျသကျကွညောတာဟာ ကြှနျတောျတို့အသငျးကို ငှကွေေးခဝါခမြှုတိုကျဖကြျရေးဗဟိုအဖှဲ့အနနေဲ့ မသိလို့ဘဲလို့ ယူဆတဲ့အတှကျ သဘောထားကွညောခကြျကို ထုတျပွနျပေးတာဖွဈပါတယျ၊ တကယျလို့သာသိခဲ့ရငျ ဒီကိစ်စအတှကျကို အသငျးနှဈသငျးစလုံး ခေါျယူပွီး ပူးပေါငျးဆောငျရှကျဖို့ တိုကျတှနျးလိမျ့မယျလို့ ကြှနျတောျတို့ ယုံကွညျပါတယျ"ဟု ဦးအောငျထှနျးက ဆိုသညျ။
မွနျမာနိုငျငံတှငျ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျးမြားအတှကျ တရားဝငျဖှဲ့စညျး လုပျကိုငျနသေော အသငျးအဖှဲ့မြားအဖွဈ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျး၊ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွလေုပျငနျး ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးအသငျး၊ ရနျကုနျတိုငျး အိမျခွံမွေ လုပျငနျးရှငျမြားအသငျး၊ မန်တလေးတိုငျး အိမျခွံမွေ ကိုယျစားလှယျမြား ဖှံ့ဖွိုးတိုးတကျရေးအသငျးဟူ၍ အသငျးလေးသငျးရှိပွီး ယခုညှှနျကွားခကြျကို မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျးမှ ထုတျပွနျခဲ့ခွငျးဖွဈသညျ။
"သူတို့လိုခငြျတဲ့ အဓိကအခကြျကတော့ ငှကွေေးခဝါခမြှုတိုကျဖကြျရေးအဖှဲ့ရဲ့ သဘောတူညီခကြျနဲ့ ဒီလမျးညှှနျခကြျကိုထုတျတယျဆိုတဲ့အခကြျကို ယူသုံးပွီး နောကျဆကျတှဲမှာ သူတို့အသငျးကို ဝငျကိုဝငျရမယျ။ မဝငျခဲ့ရငျ အိမျခွံမွအေကြိုးဆောငျလုပျငနျးကို လုပျပိုငျခှငျ့ မရှိဘူးဆိုတဲ့ သဘောထားမြိုး ရေးထားတာကို တှေ့ရပါတယျ"ဟုလညျး ဦးအောငျထှနျးက ဆိုသညျ။
ငှကွေေးခဝါခမြှု တိုကျဖကြျရေးဗဟိုအဖှဲ့၏ သဘောတူညီခကြျဖွငျ့ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျးမှ ကွီးကွပျမှုအာဏာပိုငျအဖွဈ လုပျဆောငျခှငျ့ရသညျ့ သဘောမြိုး ရေးသားထားသညျကို တှေ့ရကွောငျး၊ အဆိုပါ အခကြျကို ကွညျ့ခွငျးအားဖွငျ့ ငှကွေေးခဝါခမြှု တိုကျဖကြျရေးဗဟိုအဖှဲ့အနဖွေငျ့ မွနျမာနိုငျငံတှငျ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျးကို လုပျကိုငျနသေညျ့ နိုငျငံတောျအဆငျ့ အသငျးနှဈသငျးရှိကွောငျး မသိခဲ့၍ ယခုကဲ့သို့ ခှငျ့ပွုခကြျပေးခဲ့ခွငျးဖွဈသညျဟု ယူဆကွာငျးလညျး ၎င်းငျးက ဆိုသညျ။
ညှှနျကွားခကြျပါအခကြျမြားအနကျ ငှကွေေးခဝါခမြှု တိုကျဖကြျရေး ဥပဒနှေငျ့စပျလဉြျးသညျ့ အခကြျမြားသညျ နိုငျငံတောျမှ တရားဝငျထုတျပွနျထားသော ဥပဒဖွေဈ သညျ့အတှကျ နိုငျငံသားတိုငျး သိရှိလိုကျနာရမညျဖွဈသောျ လညျး ကနြျအခကြျမြားမှာ တရားဝငျထုတျပွနျထားခွငျးမရှိသေးသညျ့အတှကျ လကျရှိအခွအေနတှေငျ လိုကျနာရနျ မလိုအပျသေးကွောငျးလညျး ၎င်းငျးက ပွောသညျ။ ထုတျပွနျလိုကျသညျ့ ညှှနျကွားခကြျနှငျ့ ပတျသကျ၍ သဘောထားမှတျခကြျအတှကျ မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွေ ဝနျဆောငျမှုအသငျးဥက်ကဋ်ဌ ဦးခငျမောငျသနျးကို မွနျမာတိုငျး(မျ)က ဆယျသှယျ၍မရခဲ့ပေ။
မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျး လုပျကိုငျနကွေသူမြားအတှကျ စနဈတကြ လုပျငနျးလုပျကိုငျနိုငျစရေနျ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုဥပဒကေို ၂၀၁၈ ခုနှဈ၊ ဇှနျ ၁၃ ရကျက ပွညျထောငျစုလှှတျတောျသို့ တငျသှငျးခဲ့ပွီး ယခုအခါ ပွညျသူ့လှှတျတောျတှငျ ဥပဒကွေမျးအဖွဈ ရှိနဆေဲဖွဈသညျ။ ယငျးဥပဒကွေမျးပါ အခကြျမြားအရ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုလုပျငနျး လုပျကိုငျသူမြားအတှကျ နိုငျငံတောျ အသိအမှတျပွုသငျတနျး တကျရောကျပွီးမှသာ မှတျပုံတငျကတျမြားကို ထုတျပေးသှားမညျဖွဈပွီး တရားဝငျမှတျပုံတငျထားခွငျးမရှိဘဲ ဈေးကှကျအတှငျး မမှနျမကနျလုပျငနျးလုပျကိုငျပါက ဥပဒအေရ အရေးယူဆောငျရှကျသှားမညျဖွဈကွောငျး ဖောျပွပါရှိသညျ။
ဝနျဆောငျမှုလုပျငနျးကို အသကျမှေးဝမျးကြောငျးစီးပှားရေးလုပျငနျးအဖွဈ လုပျကိုငျလိုသူမြားအနဖွေငျ့ လုပျငနျးလိုငျစငျကို မဖွဈမနပွေုလုပျထားကွရမညျဖွဈပွီး လိုငျစငျမရှိဘဲ ဥပဒဘေောငျအပွငျမှ လိမျလညျလုပျကိုငျနသေူမြားကို ထိနျးခြုပျရနျ ရညျရှယျပွီး ဥပဒကေို ရေးဆှဲခဲ့ခွငျးဖွဈကွောငျး မွနျမာနိုငျငံ အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုအသငျးမှ အထှထှေအေတှငျးရေးမှူး ဒေါျမို့မို့အောငျက ၂၀၁၉ ခုနှဈက ဆိုသညျ။
"အခုက ပါးစပျပါရငျ ပှဲစားဖွဈတယျဆိုပွီး ဖွဈသလို လုပျနကွေတာရှိတယျ၊ ရောငျးသူ၊ ဝယျသူရောကွားထဲက ဝနျဆောငျမှုပေးတဲ့သူတှအေတှကျပါ ဥပဒတေဈရပျအနနေဲ့ ခိုငျခိုငျမာမာ တရားဝငျဖွဈစခေငြျတယျ"ဟု ၎င်းငျးက ပွောသညျ။
လကျရှိအိမျခွံမွပှေဲစားလောကတှငျ တရားဝငျလုပျပိုငျခှငျ့လိုငျစငျခထြားပေးခွငျးမြိုးမရှိဘဲ ဝနျဆောငျမှုကုမ်ပဏီမြားနှငျ့ ခြိတျဆကျပွီး လုပျကိုငျနကွေသကဲ့သို့ အရပျပှဲစားမြားကလညျး တာဝနျယူမှုတာဝနျခံမှုမရှိဘဲ အလဉြျးသငျ့သလို လုပျကိုငျနမှေုမြားလညျး ရှိကွောငျး ဒေါျမို့မို့အောငျက ဆိုသညျ။
အားလုံးလိုလားနသေော အိမျခွံမွဝေနျဆောငျမှုဥပဒမှော ဥပဒကွေမျးအဖွဈသာ ရှိနဆေဲဖွဈသညျ။